Μαιευτικό / Γυναικολογικό Τμήμα

Παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στους παρακάτω τομείς:

• Γυναικολογική προληπτική εξέταση
  H γυναικολογική προληπτική εξέταση περιλαμβάνει:
  
  1. Κλινική γυναικολογική εξέταση
  
  2. Εξέταση του pH του κολπικού εκκρίματος.
  Γίνεται κατά την επισκόπηση του κόλπου,  μέσα σε 2-3 δευτερόλεπτα, με ειδικό δείκτη, που βάφεται διαφορετικά, αν υπάρχει παρουσία παθολογικών βακτηριδίων ή και σημαντική ατροφία του κολπικού επιθηλίου.
  
  3. Μικροσκοπική εξέταση νωπού παρασκευάσματος κολπικού εκκρίματος, που επιτρέπει άμεσα, με μια ματιά, τον εντοπισμό τριχομονάδων, μυκήτων και άλλων παθολογικών μικροοργανισμών στον κόλπο.

  4. Κολποσκόπηση.
  Πρόκειται για την επισκόπηση του τραχήλου της μήτρας με ένα είδος μικροσκοπίου επιφανείας – το  κολποσκόπιο – μετά την λήψη του επιχρίσματος κατά Papanicolaou. Γίνεται χρώση του τραχήλου με διάλυμα οξικού οξέως 3-5% ή lugol, ή και των δυο. Διαρκεί το πολύ 30” έως 60’’  της ώρας και αποκαλύπτει τόσα παθολογικά ευρήματα, όσα περίπου και ένα test Papanicolaou. Καμιά φορά μάλιστα υπερέχει και του Pap-test. Επί πλέον βοηθά να γίνει η λήψη ενός επαναληπτικού επιχρίσματος ακριβέστερα. Δεν πρέπει να λείπει από κανένα σοβαρό προληπτικό έλεγχο και μαζί με το Pap-test,  εξασφαλίζει την σωστή διάγνωση.

  5. Υπέρηχο διακολπικώς: Επιτρέπει την λεπτομερή απεικόνιση:
  α) της μήτρας(ινομυώματα)
  β) της κοιλότητάς της (πάχος ενδομητρίου, πολύποδες ενδομητρίου, καρκίνος ενδομητρίου)
  γ) των  ωοθηκών(ακριβές μέγεθος, ωοθυλάκια, κύστεις κάθε είδους, συμπαγείς ή μικτοί όγκοι ωοθηκών, καρκίνος ωοθηκών)
  δ) τυχόν ύπαρξης υγρού ή αίματος στην περιτοναϊκή κοιλότητα (στην κοιλιά δηλαδή)
  Η εξέταση είναι απαραίτητη ειδικά στον προληπτικό έλεγχο γυναικών που είναι στην εμμηνόπαυση, επειδή αυτές κινδυνεύουν από καρκίνο του ενδομητρίου, που δεν ανιχνεύεται εύκολα με την εξέταση κατά Papanicolaou.

  6. Eπίχρισμα κατά Παπανικολάου, το γνωστό  Παπ-τεστ.
  Επιτρέπει την διάγνωση δυσπλασιών  στον τράχηλο της μήτρας. Πρόκειται για πολύ επιφανειακές, ενδεχομένως επικίνδυνες αλλοιώσεις.  Οι δυσπλασίες  της περιοχής αυτής υποδιαιρούνται σε χαμηλού   και υψηλού   κινδύνου.  Δεν πρόκειται για καρκίνους, αλλά για δυνητικά προστάδια.  Αυτό θα πει, ότι ένα μεγάλο ποσοστό τους εξαφανίζεται χωρίς θεραπεία, ένα άλλο παραμένει για πολλά χρόνια στάσιμο και κάποιο μικρότερο ποσοστό εξελίσσεται κάποτε σε καρκίνο. Ο καρκίνος του τραχήλου ΔΕΝ χρειάζεται να εντοπιστεί με Pap-test. AΥΤΟΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΓΥΜΝΟ ΜΑΤΙ.

  7. Κλινικο-υπερηχογραφική διερεύνηση μαστών
  Εκτός από την λεγόμενη ψηλάφηση   των μαστών, γίνεται παράλληλα και διερεύνηση με ΕΙΔΙΚΗ συσκευή υπερήχων. Οι ελάχιστες απαιτήσεις σήμερα, προβλέπουν ηχοβολείς (κεφαλές) συχνότητας 7,5 ΜΗΖ.

  H υπερηχογραφική διερεύνηση των μαστών με σωστές προδιαγραφές και επαρκή εκπαίδευση και πείρα, ανακαλύπτει σχεδόν το ίδιο ποσοστό μικρών καρκίνων (διαμέτρου κάτω του 1 εκατοστού), με εκείνο της μαστογραφίας.
  Ωστόσο η μαστογραφία σε γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας( δηλ. κάτω των 40 ετών)  δεν συνιστάται  σαν εξέταση ρουτίνας, αλλά σαν διαγνωστικό μέτρο σε επιλεγμένα περιστατικά υψηλού κινδύνου ή σε υπόνοια για σοβαρό εύρημα. Ο λόγος είναι προφανέστατος: Σε γυναίκες που έχουν ακόμη εμμηνορρυσία, όπου έγιναν πολλές μαστογραφίες – πάνω από 5 – ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού δεν αυξάνεται απλώς, αλλά ΔΙΠΛΑΣΙΑΖΕΤΑΙ. Αυτό δεν συμβαίνει σε γυναίκες που μπήκαν στην εμμηνόπαυση.

• Παρακολούθηση της Εγκυμοσύνης

Η εγκυμοσύνη είναι μια φυσιολογική κατάσταση που θα βιώσουν οι περισσότερες γυναίκες χωρίς κανένα πρόβλημα. Είναι όμως ανάγκη να προστατευτεί η μέλλουσα μητέρα αλλά και το μωρό από τις λίγες παθολογικές καταστάσεις που μπορεί να παρουσιάσει η εγκυμοσύνη .  Υπάρχει μια κλασσική σειρά αιματολογικών , υπερηχογραφιών και κλινικών ελέγχων που πρέπει να γίνουν προληπτικά στην διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ακόμη η μαιευτική συμβουλευτική καθοδήγηση για την έγκυο έχει ευρύτατη θεματολογία.

• Ορμονική υποκατάσταση Τι σημαίνει ορμονική υποκατάσταση;

Έχει καθιερωθεί πλέον, η χορήγηση των ορμονών που λείπουν σαν συνέπεια της εμμηνόπαυσης και κυρίως τα οιστρογόνα, ν’ αποκαλείται θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.
(Στην πραγματικότητα, κάθε χορήγηση ορμονών, όταν αυτές λείπουν, είναι θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.. Για παράδειγμα: η χορήγηση ορμονών σε διαταραχές του κύκλου, η χορήγηση ορμονών θυρεοειδούς, η χορήγηση ινσουλίνης)

Η ορμονική υποκατάσταση αποτελεί πρόληψη και όχι θεραπεία της οστεοπόρωσης, επειδή έχει την ιδιότητα ν’ αναστέλλει την απώλεια της οστικής μάζας, αλλά δεν συμμετέχει σημαντικά στην δημιουργία νέας οστικής μάζας.

• Κλιμακτήριο – Tι είναι το Κλιμακτήριο;

Η μεταβατική περίοδος στη ζωή της γυναίκας, που παρεμβάλλεται μεταξύ της αναπαραγωγικής περιόδου και της τελείας διακοπής της ωοθηκικής της λειτουργίας, ονομάζεται κλιμακτήριος ή κλιμακτήριο.

Εμμηνόπαυση ονομάζουμε την χρονική περίοδο της τελευταία εμμηνορρυσίας, που συνήθως αναμένεται σε ηλικία 48-52 ετών. Η  ωοθηκική λειτουργία, που αρχίζει να διαταράσσεται πριν από την εμμηνόπαυση, συνεχίζει να υφίσταται μειωμένη και για αρκετό διάστημα μετά από αυτήν.

Ποια είναι τα τυπικά κλιμακτηριακά ενοχλήματα;

• Εξάψεις και εφιδρώσεις
• Ευερεθιστικότητα, μεταβολές της διάθεσης, ατονία, κατάθλιψη.
• Αίσθημα ξηρότητας κόλπου, δυσπαρεύνοια (πόνοι κατά την σεξουαλική σχέση), σχετική ακράτεια ούρων.
• Μείωση της διάθεσης για σεξ.
• Αδυναμία συγκέντρωσης, προβλήματα μνήμης
• Διαταραχές ύπνου
• Ταχυκαρδίες, αρρυθμίες,  
• Πόνοι στις κλειδώσεις
• Ξηροφθαλμία και διαταραχές όρασης.

Περί κολπίτιδος – Λευκόρροια  (Κολπίτις)

Η κολπική έκκριση σε γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας είναι φυσιολογικό φαινόμενο, που δεν πρέπει να έχει ενοχλητικές διατάσεις. Η ποσότητα που θεωρείται φυσιολογική, είναι για τις περισσότερες γυναίκες υποκειμενικό μέγεθος.  Έχω την άποψη, ότι το λεγόμενο ‘’τεστ της κυλόττας ‘’, που άκουσα σε πανεπιστημιακή παράδοση,  σχετικά με την εκτίμηση της λευκόρροιας, είναι αντιπροσωπευτικό.

Σε γυναίκες που η κυλόττα τους παραμένει στεγνή επί 12 ώρες, το κολπικό έκκριμα είναι φυσιολογικό
Αν πρέπει να αλλάξετε μερικές φορές την ημέρα το κυλοττάκι σας, τότε καλλίτερα να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας .

Αν το χρώμα του κολπικού εκκρίματος μεταβάλλεται απο λευκοκίτρινο που είναι συνήθως, σε γιαουρτοειδές, κόκκινο, καφεοειδές ή και πράσινο, τότε είναι ώρα να επισκεφθείτε τον γιατρό σας. Το ίδιο ισχύει και όταν εμφανιστεί κνησμός (φαγούρα).

• Λευκόρροια Από που προέρχεται η λευκόρροια;

Συνήθως προέρχεται από επιμόλυνση του κόλπου με μικρόβια ή μύκητες, Η επιμόλυνση επέρχεται συνήθως σε συνδυασμό με μία μείωση της άμυνας της περιοχής και λιγώτερο από μαζική εισβολή βακτηριδίων, κόκκων και μυκήτων. Εξ άλλου, η περιοχή βρίθει από παθογόνους μικροοργανισμούς και η σεξουαλική σχέση γίνεται με κάθε άλλο παρά άσηπτο τρόπο,  

Συχνό παράδειγμα για τα παραπάνω, είναι η εμφάνιση κολπίτιδων, μετά από χρήση αντιβιοτικών.
Ένας άλλος παράγων προκλήσεως παθολογικής λευκόρροιας, είναι και κάθε είδους  φλεγμονή στον  τράχηλο, στο ενδομήτριο και τέλος και στην σάλπιγγα, που πρεξενεί αλλαγή στο pH τού κόλπου και με τον τρόπο αυτό υποθάλπει τον πολλαπλασιασμό παθολογικών μικροοργανισμών στο κολπικό έκκριμα.
Κλασικό παράδειγμα είναι η προσβολή του τραχήλου από HPV (ιούς των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων) και η εμφάνιση υποτροπών κολπίτιδων εναλλασσόμενης αιτιολογίας.!

Η συχνές υποτροπές παθολογικής λευκόρροιας, μπορεί να οφείλονται και σε μειωμένη ανοσολογική αντίσταση γενικότερα.

• Kολποσκόπηση

Πρόκειται για την επισκόπηση του τραχήλου, αλλά και των εξωτερικών γεννητικών οργάνων, με ειδικό μικροσκόπιο επιφανείας, που έχει την δυνατότητα διαφόρων μεγεθύνσεων. Mε τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται καλλίτερα η αναγνώριση και ακριβής εντόπιση δυσπλασιών(καταστάσεων, που σε κάποιο ποσοστό μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο) στον τράχηλo.

H δυνατότητες της μεθόδου αυξάνονται, όταν βάψουμε τον τράχηλο με διάλυμα οξικού οξέως 3-5% (δοκιμασια οξικού οξέως) και lugol(δοκιμασία λουγκόλης). Εχει ακόμη άριστα αποτελέσματα στην αναγνώριση και εντόπιση επιμολύνσεων του τραχηλου με HPV(ιoί ανθρωπίνων θηλωμάτων, μερικοί με δυνητική καρκινόγο επίδραση). Σαν έγκαιρη ανιχνευτική μέθοδος δυσπλασιών(”δυνητικά προστάδια καρκίνου) του τραχήλου της μήτρας, συναγωνίζεται την μέθοδο Papanicolaou. Oι δυο μέθοδοι μαζί, από έμπειρους εξεταστές, σχεδόν μηδενίζουν τα λάθος αρνητικά απότελέσματα.
H κολποσκόπηση γίνεται στο ιατρείο μας σε καθε γυναικολογική εξέταση και οπωσδήποτε μετά την λήψη του Papanicolau-test

• Καρκίνος μαστού και υπέρηχοι

Η  υπερηχοτομογραφία του μαστού εδραιώθηκε στην καθημερινή πράξη  πολύ αργά και μόνον σαν συμπλήρωμα της μαστογραφίας.  Στο μεταξύ αναγνωρίστηκε μεν περίπου  σαν ισοδύναμη  με την μαστογραφία διαγνωστική μέθοδος, αλλά σε ελάχιστα ιατρεία εγκαθιδρύθηκε σαν προληπτική εξέταση ρουτίνας, παράλληλα με την κλινική ψηλάφηση. 

Εκτός λοιπόν από την λεγόμενη ψηλάφηση   των μαστών,  πρέπει  να γίνεται –  από τον ίδιο εξεταστή –  παράλληλα και διερεύνηση με ΕΙΔΙΚΗ συσκευή υπερήχων. Οι ελάχιστες απαιτήσεις σήμερα, προβλέπουν ηχοβολείς (κεφαλές) συχνότητας 7,5 ΜΗz.

H υπερηχογραφική διερεύνηση των μαστών με σωστές προδιαγραφές και επαρκή εκπαίδευση και πείρα, ανακαλύπτει σχεδόν το ίδιο ποσοστό μικρών καρκίνων (διαμέτρου κάτω του 1 εκατοστού), με εκείνο της μαστογραφίας. Είναι επίσης δυνατόν, κάποιος καρκίνος να φαίνεται στον υπέρηχο και όχι στην μαστογραφία (καθώς και το αντίθετο) . Aυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η μαστογραφία δεν χρειάζεται. H κλινικο-υπερηχογραφική διερεύνηση σε συνδυασμό με την μαστογραφία, παρέχει καλλίτερες διαγνωστικές δυνατότητες.

Πρέπει ακόμη να τονιστεί ιδιαίτερα, ότι τα φυσιολογικά ευρήματα μιας προληπτικής εξέτασης, ιδιαίτερα αυτής του μαστού, δεν αποτελούν με κανένα τρόπο εγγύηση, ότι στο μεσοδιάστημα δεν μπορεί να εμφανιστεί τίποτα.! Όλες οι διαγνωστικές μέθοδοι απαιτούν και ένα ελάχιστο μέγεθος της πάθησης, για να την εντοπίσουν.  

• Kυτταρολογικό επίχρισμα (Papanicoloau-Test)

Πρόκειται για το γνωστό test Papanicolaou, που στοχεύει στην έγκαιρη διάγνωση των δυσπλασιών(δυνητικά ”προστάδια” καρκίνου, υπόνοια για προσβολή από ιό κονδυλωμάτων) του τραχήλου της μήτρας. Ακόμη, βοηθά στην διάγνωση τυχόν βακτηρίασης ή τριχομοναδικής κολπίτιδας και λιγότερο των μυκητιάσεων. (Κολπίτιδες διαγιγνώσκονται ευκολότερα στο νωπό παρασκεύασμα, που προηγείται του Papanicolaou-Test)

Ωστόσο η εξέταση δίνει επί πλέον μία άμεση εικόνα για την ορμονική κατάσταση της ασθενούς, όπως π.χ. τον βαθμό οιστρογονικής επίδρασης, ή κατά πόσο η γενική εικόνα αντιστοιχεί στην ημέρα του κύκλου..
H δυνατότητα αυτή δεν χρησιμοποιείται πλέον επαρκώς, επειδή η ασθενής έχει φύγει από τον γυναικολόγο και έτσι χάνεται η επικαιρότητα της πληροφορίας, όταν το αποτέλεσμα εκδοθεί αργά.

Eξ άλλου τα περισσότερα εργαστήρια, πέρα από την έκδηλη ατροφία του επιθηλίου σαν έκφραση ανεπάρκειας θηλυκών ορμονών, δεν ασχολούνται με την ορμονική εικόνα, μιά και αυτή σπάνια ζητείται.
Aυτή όμως είναι σημαντική, ιδιαιτέρως σε ορμονικές διαταραχές κύκλου, στην κλιμακτήριο και στην αρχή της εμμηνόπαυσης, δίνοντας μιά δυνατότητα εκτίμησης της οιστρογονικής ανεπάρκειας και μέσω αυτής, των περιστατικών υψηλού κινδύνου για οστεοπόρωση, ή π.χ. εκείνων της σχετικής ακράτειας, που θα βελτιωθούν με αγωγή κάποιου είδους ορμονικής υποκατάστασης. H κατά δύναμη σύντομη ολική εκτίμηση ενός επιχρίσματος και η σύνδεσή του με την τρέχουσα κλινική εικόνα, έχει μεγάλη σημασία για μιά σωστώτερη διάγνωση.

Γιατί και πότε πρέπει η γυναίκα να υποβάλλεται σε Τεστ Παπανικολάου;
Την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα μπορούμε να την αναζητήσουμε στην στατιστική όπου μας προσφέρεται από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ καθώς αποτελεί την πιο αξιόπιστη πηγή πληροφοριών σε θέματα πρόληψης.Από το 1950-1970 η θνητότητα από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ελαττώθηκε κατά 70% ενώ από το 1970-1995 η περαιτέρω μείωση ήταν της τάξεως του 40%.

Έτσι το 2001 οι νέες περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας που ανακαλύφθηκαν ήταν 12900 από τις οποίες οι 4400 γυναίκες που αποτελούν το 1/3 των καρκίνων θα πεθάνουν.  Τα παραπάνω στατιστικά στοιχεία αποδεικνύουν περίτρανα την σημαντική από την μια μείωση των νέων περιπτώσεων αλλά και από την άλλη όχι μόνο την μη εξάλειψη ή ελαχιστοποίηση της νόσου αλλά και την σημαντική θνητότητα που ακόμη υπάρχει. Η εξήγηση στο γεγονός αυτό βρίσκεται στην παρατήρηση ότι το 25% των διηθητικών (πιο προχωρημένων) καρκίνων εμφανίζεται σε ηλικίες >65 ετών όπου το 40-50% τελικά θα υποκύψουν στην νόσο. Η ηλικιακή αυτή ομάδα είναι εκείνη που δυστυχώς έχει και το χαμηλότερο ποσοστό ελέγχου καθώς σε ορισμένες περιοχές και οικονομικές τάξεις το 75% των γυναικών δεν είχαν ελεγχθεί με τεστ Παπανικολάου τα τελευταία 5 χρόνια. Έτσι πλέον έχει επικεντρωθεί στις αναπτυγμένες χώρες ο έλεγχος σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.

Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι:

• Πρώιμη έναρξη σεξουαλικής επαφής
• Πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφο
• Μόλυνση από το ιό HPV( Ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων) ιδίως των ογκογόνων τύπων
• Κάπνισμα(ενεργητικό /παθητικό)
• Μόλυνση από τον ιό HIV
• Κακή διατροφή
• Μεγάλη ηλικία
• Μεγάλο χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει από το τελευταίο τεστ Παπανικολάου

Ενώ όμως τα προχωρημένα στάδια της νόσου είναι πιο συχνά σε μεγάλες ηλικίες τα υψηλότερα ποσοστά των προκαρκινικών αλλοιώσεων αλλά και του σταδίου 0 που είναι το πιο χαμηλό στάδιο της νόσου είναι πιο συχνά σε ηλικία 20-30 έτη. Αυτό το τελευταίο αποτελεί και την αιτία που η έναρξη ελέγχου με τεστ Παπανικολάου πρέπει να ξεκινά στην ηλικία των 18 ετών σε κοπέλες που δεν έχουν σεξουαλικές επαφές αλλά και πριν από τα 18  σε κοπέλες που έχουν σεξουαλικές επαφές.

Από εκεί και πέρα ο έλεγχος εφόσον είναι φυσιολογικός είναι ετήσιος ενώ κατά την εμμηνόπαυση μπορεί να γίνεται και κάθε 2 χρόνια. Το πότε θα σταματήσει ακόμη δεν έχει καθοριστεί . Σε γυναίκες ωστόσο που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή για καλοήθη πάθηση δεν είναι σίγουρο ακόμη εάν ωφελεί το τεστ Παπανικολάου ενώ σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή για λόγους κακοήθειας ο έλεγχος πρέπει να είναι συχνός.

Ωστόσο θα πρέπει να μην ξεχνάμε ότι το τεστ Παπανικολάου είναι δευτεροπαθής πρόληψη καθώς πρωτοπαθής παραμένει η τροποποίηση τη σεξουαλικής συμπεριφοράς της γυναίκας , η διακοπή του καπνίσματος αλλά και η χρήση του προφυλακτικού που προφυλάσσει την γυναίκα από τον HPV ιό που μεταδίδεται με την σεξουαλική επαφή και η συχνότητα εμφάνισης του στις ΗΠΑ φθάνει τα 6000000 γυναίκες.